Nieraz może się zdarzyć się, że praca, którą wykonujesz, z różnych powodów Ci nie odpowiada, nie możesz jej dalej wykonywać ze względów praktycznych albo nie jest Ci po drodze z Twoim pracodawcą czy też zleceniodawcą. Choć taka sytuacja może prowadzić do zakończenia współpracy, co powoduje stres, to czasem najlepszym rozwiązaniem dla obu stron jest właśnie wypowiedzenie umowy. Proces ten z pewnością nie należy do przyjemnych. Aby Ci go ułatwić i pomóc go przejść jak najłagodniej, zebraliśmy dla Ciebie najważniejsze informacje.
Z naszego bloga dowiesz się, z czym wiąże się rozwiązanie umowy-zlecenia i jak to poprawnie zrobić.
Przeczytasz w nim:
Umowa-zlecenie to umowa, na podstawie której osoba przyjmująca zlecenie obowiązuje się do wykonywania określonej pracy na rzecz zleceniodawcy. Umowę nazywa się też „umową starannego działania”, bo na jej podstawie – inaczej niż w umowie o dzieło – zlecający pracę nie oczekuje od osoby, która ma ją wykonywać, konkretnych rezultatów, ale zaangażowania. To rodzaj umowy, jaki zawiera się chociażby przy pilnowaniu mienia, roznoszeniu ulotek, czy też w celu uczestniczeniu w akcjach promocyjnych, na przykład różnego rodzaju pokazach i degustacjach.
Choć osobom zatrudnionym na podstawie umowy-zlecenia nie przysługują przywileje pracownicze, takie jak płatny urlop wypoczynkowy, dodatkowe wynagrodzenie za nadgodziny czy odprawa w związku ze zwolnieniem grupowym, to praca na umowie-zleceniu ma dla wielu z nas dwie niezaprzeczalne korzyści. Zaliczają się do nich przede wszystkim
oraz
Jeśli w umowie nie jest zapisane inaczej, osoba wykonujące zlecenie ma prawo wypowiedzieć ją z dnia na dzień. Jeśli jednak w umowie-zleceniu został ustalony okres wypowiedzenia, to należy go respektować.
Choć obowiązujące prawo nie określa okresu wypowiedzenia, przyjęło się, że jego trwanie ustala się adekwatnie do długości trwania umowy. Możesz więc umówić się ze zleceniodawcą, że jeśli umowa zostanie zawarta na rok, to okres wypowiedzenia potrwa na przykład dwa tygodnie, a w przypadku, kiedy podpisujecie umowę-zlecenie na pół roku – przykładowo jeden tydzień.
Dzięki tym cechom umowa-zlecenie może być dla wielu osób atrakcyjną formą zatrudnienia, na przykład jeśli jesteś studentem lub absolwentem, dla którego stabilizacja i pewność zatrudnienia nie są priorytetem, bo cenisz elastyczność i chcesz się przede wszystkim zorientować w swoich możliwościach na rynku oraz sprawdzić, jaka praca jest dla Ciebie najbardziej odpowiednia.
Zasadniczo prawo nie określa, czy wypowiedzenie umowy-zlecenia powinno odbyć się w formie ustnej czy pisemnej. Obie formy są wiążące, jeśli spełniają następujące warunki:
Wypowiedzenie umowy-zlecenia w formie pisemnej najlepiej wysłać pocztą. Jeśli chcesz mieć pewność, że dokument został dostarczony, warto wysłać go listem poleconym. Możliwe jest też wysłanie wypowiedzenia drogą elektroniczną. Wypowiedzenie następuje ze skutkiem natychmiastowym, chyba że w umowie ustalono konkretny okres wypowiedzenia.
Każde wypowiedzenie umowy-zlecenia powinno zawierać podstawowe elementy. Należą do nich:
Umowę-zlecenie można wypowiedzieć w każdej chwili. Ma ono skutek natychmiastowy pod warunkiem, że w umowie nie określono okresu wypowiedzenia. Jeśli okres wypowiedzenia został w umowie ustalony, to umowa wygasa wraz z upływem tego okresu.
Choć przepisy nie zobowiązują Cię do podania powodu wypowiedzenia umowy, ani nie stanowią o tym, czym są ważne powody wypowiedzenia umowy-zlecenia, ważne powody, które uzasadniają wypowiedzenie, można z grubsza podzielić na: obiektywne i subiektywne.
Do powodów obiektywnych zalicza się okoliczności niezależne zarówno od Ciebie jako zleceniobiorcy, jak i od zleceniodawcy. Może być nimi na przykład zmiana prawa, która uniemożliwia, a nawet zakazuje wykonywania pracy, której dotyczy zlecenie.
W przypadku powodów subiektywnych można dokonać ich dalszego podziału na: zawinione przez którąś ze stron albo niezawinione.
Mogą one dotyczyć poważnej zmiany sytuacji życiowej, chorobę osoby, która wypowiada umowę, zmianę miejsca zamieszkania, która z praktycznych względów uniemożliwia kontynuację zleconej pracy, istotną zmianę w sposobie wykonania zlecenia, czy też uargumentowaną utratę zaufania spowodowaną na przykład nieotrzymaniem przez zleceniobiorcę zaliczki lub ustalonego wynagrodzenia.
Jak wcześniej wspominaliśmy, charakterystyczne dla elastycznej formy umowy, jaką jest umowa-zlecenie, jest to, że zarówno Ty – zleceniobiorca –, jak i osoba zlecająca Ci pracę macie prawo wypowiedzieć umowę w każdej chwili, czyli w każdym momencie jej trwania i bez względu na okoliczności, czyli bez ważnej przyczyny.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami nie musicie zapisywać trwania okresu wypowiedzenia w umowie zlecenia. Może być ona wtedy rozwiązana w dowolnym momencie przez każdą ze stron. Nie ma też wymogu podania powodu wypowiedzenia umowy. Jednak ważny powód ma znaczenie, jeśli chodzi o skutki wypowiedzenia umowy. Wypowiedzenie umowy-zlecenia może się wiązać z pewnymi konsekwencjami:
Jeśli przykładowo umowę wypowiedział z ważnego powodu zleceniodawca, ma on obowiązek zwrotu wydatków, jakie poczyniłeś jako zleceniobiorca w celu wykonania zleconej Ci pracy. Jest też zobowiązany do zapłacenia Ci części wynagrodzenia należnego za czynności, które wykonałeś do tej pory w ramach umowy-zlecenia.
Jeśli Ty albo zleceniobiorca wypowiedzieliście umowę bez ważnej przyczyny, może się okazać, że ponosicie odpowiedzialność odszkodowawczą pod warunkiem, że w wyniku wypowiedzenia powstaje jakaś szkoda. Za szkodę uznaje się w takiej sytuacji zarówno rzeczywistą stratę, jak i utracone korzyści.
W sytuacji, gdy w umowie-zleceniu zawarliście zapis mówiący o możliwości wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym, jeśli powodem wypowiedzenia umowy z twojej strony była właśnie jedna z podanych w umowie możliwości i potrafisz to udowodnić, nie musisz płacić zleceniodawcy żadnego odszkodowania.
Zakładamy, że planując wypowiedzenie umowy-zlecenia masz w zanadrzu inne możliwości pracy, w innym miejscu. Nie zapominaj o tym, że kolejni zleceniodawcy będą być może chcieli uzyskać referencje od Twoich poprzednich pracodawców. Warto o tym pamiętać i nie palić za sobą niepotrzebnie mostów. Zachowaj profesjonalizm i nie daj się ponieść emocjom związanym często ze stresem spowodowanym (nieprzyjemną) sytuacją.
Nigdy nie znikaj z pracy bez wypowiedzenia! Nawet wówczas, kiedy masz ważne powody, by zakończyć współpracę ze swoim zleceniodawcą.
Pisząc wypowiedzenie umowy-zlecenia, trzymaj się faktów, a podając powód wypowiedzenia, używaj uprzejmego, neutralnego tonu. Unikaj za wszelką cenę wulgaryzmów, nawet wtedy, gdy winnym zaistniałej sytuacji jest zleceniodawca. Pamiętaj, że zawodowe podejście do sprawy i opanowanie zawsze popłacają. i z pewnością zaowocują w przyszłości.
O tym, jak napisać wypowiedzenie umowy o pracę, przeczytasz tutaj.