Masz przerwę w zatrudnieniu, czyli tzw. lukę w CV? Nie ty jeden. Istnieje wiele ważnych powodów, dla których decydujemy się przerwać pracę. A jeśli mówisz prawdę w swoim CV, luki będą widoczne. Zawsze lepiej wyjaśnić je wprost i to z kilku powodów. Twój przyszły szef chce poznać twoją przeszłość zawodową, a w chwilach zatrzymania często dokonujemy najważniejszych decyzji. Spraw, by luki w zatrudnieniu stały się częścią twojej kariery – to wcale nie takie trudne.
Tak, na rozmowie kwalifikacyjnej możesz usłyszeć prośbę o wyjaśnienie długiej dziury w CV. Zastanówmy się, jak możesz odpowiedzieć, zarówno jeśli chodzi o obecną sytuację, jak i przeszłość.
Oto, co znajdziesz w tym tekście:
Czy luka w zatrudnieniu będzie miała fatalne skutki? To zależy od tego, jak ją wytłumaczysz.
Kłamstwo w CV to jeden z najgorszych pomysłów, na jaki możesz wpaść. Nie dość, że jest karalne, to po wykryciu pożegnasz się z ofertą pracy i być może trafisz na firmową „czarną listę kandydatów”. A jeśli nawet uda ci się zdobyć stanowisko, może się okazać, że sobie nie radzisz. Czy warto? Naszym zdaniem nie... Jest przecież wiele sposobów, by korzystnie się zaprezentować bez kłamania!
Jeśli masz poruszyć trudny temat na rozmowie kwalifikacyjnej, w CV lub liście motywacyjnym (a tak właściwie w każdej innej sytuacji), zawsze dobrze jest z góry zastanowić się, co chcesz przekazać.
Nie ma nic gorszego niż jąkanie się zamiast udzielenia odpowiedzi. Dlatego przygotuj z grubsza to, co chcesz powiedzieć. Nie ucz się na pamięć formułek, a zamiast tego ujmij wszystko własnymi słowami.
Minęły już czasy, kiedy w jednej firmie pracowało się przez całe życie. Wielu doradców kariery zauważa, że warto zmieniać posady co dwa-trzy lata, by zyskać wyższe wynagrodzenie i bezustannie się rozwijać. Tak częste zmiany oznaczają, że coraz więcej osób będzie miało krótsze lub dłuższe luki w CV, oznaczające czas na przebranżowienie, edukację czy przygodę z własną firmą. Nie stresuj się zatem nadmiernie krótszymi przerwami w CV.
A zatem jak przygotować się na trudne pytanie: „Dlaczego nie miał pan/nie miała pani pracy?” i jak naprawić lukę w CV? Przejdź poniższe pięć kroków, by przygotować konkretną, godną uwagi odpowiedź.
Luka w zatrudnieniu zawsze z czegoś wynika. Być może ty podjąłeś decyzję o przerwaniu pracy, a może nie miałeś wyboru. Tak czy inaczej każde wytłumaczenie luki w CV zaczynamy od podania prostego powodu. Najlepiej, aby był na tyle popularny, że rekruter po prostu pokiwa głową ze zrozumieniem. Istnieje spora szansa, że sam doświadczył podobnych chwil. A przerwa w zatrudnieniu nie uniemożliwia zmiany kierunku i ruszenia przed siebie.
Pokaż kierownikowi prowadzącemu rekrutację, jak wykorzystałeś przerwę w pracy. Idealnie będzie, jeśli częściowo będzie to powiązane z pracą, o którą się starasz. Pokaż, jak ścieżka twojej kariery prowadzi wprost do nowej firmy. W tym celu postaraj się zaprezentować swoje działania w jak najlepszym świetle: niech świadczą o produktywności.
Jeśli w czasie przerwy w zatrudnieniu nie zajmowałeś się kwestiami pracy, nie rozwódź się nad tym. Rekruter uzna, że marnujecie czas, jeśli będziesz rozwlekle opowiadać o okresie, w którym zawodowo nie robiłeś nic poza rozważaniem swoich kolejnych kroków.
Twój przyszły pracodawca poszukuje osób chętnych do nauki. Być może w pewnym okresie twojego życia nikt ci nie płacił – ale jakie umiejętności wówczas zdobyłeś i jak przydadzą ci się w nowej pracy? Warto pokazać, że naprawdę ich używałeś. Samo zdobycie kwalifikacji po to, by nigdy z nich nie skorzystać, zrobi zdecydowanie mniejsze wrażenie.
Podjęcie tematu luki w CV jest ważne, ale nie masz za co przepraszać. Rozmówcy zauważą zmianę tonu i mowy ciała, a jeśli poczujesz się niepewnie, może to zamącić obraz całej rozmowy i wszystkich wspaniałych opowieści o twojej karierze. Opowiadaj o luce w CV rzeczowo i spokojnie. Takie rzeczy się zdarzają i udało ci się z nimi poradzić w swoim tempie.
Klucz do radzenia sobie z trudnymi chwilami kariery (takimi jak przerwa w zatrudnieniu) wygląda tak: otwarcie o nich mów, a jednocześnie staraj się jak najszybciej przejść do kolejnego tematu. Nie opowiadaj rekruterowi o luce w CV zbyt szczegółowo, żeby nie zadawał dodatkowych pytań. Jednocześnie daj tyle szczegółów, by mógł poczuć, że odpowiedź wystarcza.
Żaden rekruter nie zatrudni cię z powodu opowieści o czasie, który spędziłeś bez pracy. Dlatego daj im jak najwięcej powodów, by mogli podjąć racjonalną decyzję o zatrudnieniu.
Luki w CV mogą wynikać z bardzo wielu rzeczy, ale zdecydowana większość będzie miała jedną z poniższych przyczyn. Każda z nich jest zupełnie normalna na dowolnej ścieżce kariery. Jeśli trwały dłużej, może trzeba będzie je dokładniej wytłumaczyć, ale jeśli opowiesz o zdobytych umiejętnościach i korzyściach, większość rekruterów zrozumie sytuację. Jakie są zatem częste przyczyny luk w CV?
Oto osiem z nich. Podpowiadamy krótkie wyjaśnienia, które możesz wpisać w sekcji „Doświadczenia zawodowe” w CV albo w liście motywacyjnym:
1. Problemy rodzinne
Może opiekowałeś się chorą bliską osobą albo pomagałeś członkowi rodziny z problemami. Nie musisz wchodzić w szczegóły, bo nie jest to istotne. Opowiedz jednak, jak doszedłeś do wniosku, że już jesteś gotowy na kolejny etap kariery – i pokaż, że naprawdę tak jest. Poradzenie sobie z problemami rodzinnymi może sugerować, że dasz sobie radę, gdyby w przyszłości zdarzyło się coś podobnego.
Przez ostatnich sześć miesięcy opiekowałam się ciężko chorym ojcem. Jego stan poprawił się i ustabilizował, a jako rodzina znaleźliśmy rozwiązanie, które pozwoli mi pracować w razie nawrotu choroby.
2. Zwolnienie
Każdy z nas może zostać zwolniony. Ważne jest, by wspomnieć o okolicznościach utraty pracy. Ale nie opisuj ich zbyt dokładnie, jeśli przyczyną były słabe wyniki w pracy. Postaraj się opowiedzieć o swoich najważniejszych osiągnięciach w roku przed zwolnieniem i pokazać, jak wykorzystałeś okres bezrobocia. Przyczyną zwolnienia często są słabe wyniki, ale w przypadku zwolnień grupowych często chodzi o problemy firmy. Dlatego jeśli tylko możesz, powołaj się na ten powód.
W ubiegłym roku mój poprzedni pracodawca nie osiągnął zakładanych wyników biznesowych. W ramach cięcia kosztów zwolniono 50 osób o najkrótszym stażu pracy. Znalazłem się wśród nich. Mam jednak pozytywne referencje od kierowniczki.
3. Własne problemy zdrowotne
Każdy z nas od czasu do czasu choruje i naprawdę nie ma co dużo opowiadać o swoich dolegliwościach. Zwłaszcza że w Polsce pytanie o stan zdrowia jest nielegalne. Skup się na tym, że wyzdrowiałeś. Bez wątpienia walka z chorobą jest powodem do dumy, ale rozmowa o pracę nie jest miejscem, by szczegółowo ją omawiać.
Musiałam zrezygnować z poprzedniego stanowiska, ponieważ problemy z kręgosłupem uniemożliwiały mi długie stanie. Przeznaczyłam czas rekonwalescencji na fizjoterapię i spacery, a ortopeda dał mi zielone światło na pracę biurową.
4. Podróże
Podróże to skomplikowany temat. Z punktu widzenia rekrutera istnieją dwa łatwe do wyjaśnienia momenty, kiedy można dłużej podróżować. Po pierwsze – tzw. gap year po skończeniu szkoły średniej albo studiów. Czy pracodawcy zwracają uwagę na taką roczną przerwę? Szczerze mówiąc, nieszczególnie. Po drugie – długi urlop sabbatical po okresie ciężkiej, zakończonej sukcesem pracy. Jeśli zdarzało ci się w innych okolicznościach rzucać pracę dla długich podróży, rekruter może się zastanawiać, czy zaangażujesz się długoterminowo.
A naprawdę nie chcesz tworzyć u rekrutera wątpliwości co do tego, jak długo pozostaniesz na swoim stanowisku. Trudno jest znaleźć odpowiedniego pracownika, zatem nikt nie chce powtarzać rekrutacji w najbliższym czasie. Jeśli rekruterowi zapali się czerwona lampka, prawdopodobnie szybko skreśli twoją kandydaturę.
Postanowiłam spełnić swoje marzenie z dzieciństwa i zwiedzić Amerykę Południową. Po czterech miesiącach podróży wróciłam z podstawową znajomością hiszpańskiego, wspaniałymi wspomnieniami i chęcią do pracy.
5. Edukacja
To uzasadniona przyczyna luki w zatrudnieniu – właściwie może nie należy jej uznawać za lukę, ponieważ nauka jest nieodłączną częścią robienia kariery. Spróbuj pokazać, jak przyda ci się w przyszłości w pracy. Pamiętaj jednak, że studia czy inna forma nauki nie musi prosto przekładać się na pracę – często uczymy się właśnie po to, by zmienić ścieżkę kariery.
Zrezygnowałem z poprzedniej pracy, ponieważ pisanie pracy doktorskiej wymagało ode mnie prowadzenia obszernych badań, które kolidowało z pełnym etatem. Postanowiłem w pełni poświęcić się pracy naukowej, którą obroniłem z wyróżnieniem. Teraz chciałbym wykorzystać uzyskaną wiedzę w praktyce w waszej firmie.
6. Własna działalność (zakończona porażką)
W dzisiejszych czasach dzięki mediom społecznościowym klienci wydają się na wyciągnięcie ręki, z kolei rynek pracy jest dla wielu osób bardzo trudny. Dlatego nie dziwi, że niejedna osoba spróbowała przygody z własną firmą... i poniosła porażkę. Można z tego wyciągnąć wiele cennych lekcji, które na pewno przydadzą się w przyszłości. Porażka stanowi krok w stronę sukcesu.
Jeśli wracasz na etat, musisz pokazać, że porzuciłeś marzenia o staniu się przedsiębiorcą. Nie ma nic gorszego od pracy z kimś, kto wolałby działać na własny rachunek.
Wydawało mi się, że dostrzegam niszę rynkową w obszarze usług sprzątania. Niestety nie doceniłam ilości wysiłków, jaki trzeba włożyć w reklamę i marketing. Zauważyłam też, że ciągła dostępność telefoniczna bardzo źle wpływa na moje poczucie równowagi życiowej. Dlatego nie zdecydowałabym się drugi raz na rozpoczęcie działalności.
7. Wychowywanie dzieci
Ten powód przerwy w zatrudnieniu nie wymaga żadnych tłumaczeń. Niezależnie od tego, czy urlop rodzicielski trwał trzy miesiące, czy też trzy lata. Opieka nad maluchami jest prawem każdego człowieka.
Jeśli zostałeś w domu z dziećmi przez kilka lat, będziesz musiał pokazać, w jaki sposób pozostawałeś na bieżąco z umiejętnościami potrzebnymi w pracy. Najważniejsze będą jednak: odpowiednie podejście i zorganizowanie opieki nad dziećmi. Pracodawca będzie chciał wiedzieć, jak do tego podchodzisz. Jeśli poruszy ten temat, możesz podzielić się odrobiną informacji osobistych. W teorii nie masz takiego obowiązku, ale w praktyce dobrze jest pokazać potencjalnemu pracodawcy, że nie ma powodu do zmartwienia.
Przez ostatni rok zajmowałem się dzieckiem, podczas gdy moja żona pracowała. Udało mi się w tym czasie zrobić certyfikację z marketingu cyfrowego. Teraz dziecko chodzi do żłobka, a zatem wracam do pracy ze świeżą wiedzą.
8. Ostra selekcja ofert pracy
To może być kontrowersyjne, ale niektórzy ambitni profesjonaliści wyższego szczebla długo szukają odpowiedniej posady – nawet rok w przypadku dyrektorów czy dobrych parę miesięcy dla menedżerów. Nie pisz w CV „poszukiwanie pracy”, ale możesz bez problemu posłużyć się tym wyjaśnieniem, jeśli dotychczas błyszczałeś na rynku pracy jako gwiazda. Ważne jest, by nie brać pierwszej lepszej oferty. To zrozumiałe zwłaszcza w przypadku fantastycznych kandydatów.
Wąska specjalizacja sprawiła, że nie było wielu ofert zgodnych z moim doświadczeniem branżowym.
Mamy jeszcze kilka podpowiedzi, jak radzić sobie z luką w CV i mówić o niej na rozmowie kwalifikacyjnej:
1. Pokaż pracodawcom, że jesteś na bieżąco z branżą
Chcesz zaprezentować się pracodawcy jako osoba godna zaufania, zaangażowana i śledząca to, co dzieje się w branży. Jeśli przerwa w zatrudnieniu była długa, pokaż, że śledziłeś najnowsze trendy i zmiany. Wspomnij o wszelkich konferencjach czy seminariach, szkoleniach oraz badaniu rynku – z twoich dokumentów powinno wynikać, że jesteś na bieżąco.
Jeśli nawet nie zajmowałeś się swoją branżą, może zdobyłeś jakieś transferowalne kompetencje? Wiele umiejętności miękkich (i niektóre twarde) da się łatwo wykorzystać w innym miejscu pracy. Może udzielałeś konsultacji albo pracowałeś nad własną książką? Pochwal się tym!
2. Wpisz do CV zlecenia i pracę kontraktową
Może po odejściu z pracy próbowałeś utrzymać się ze zleceń, ale jednak wolisz etat. Nie ma się czego wstydzić. Możesz otwarcie opowiadać, że wolisz pewność, jaką daje etat, i jednak nie czujesz się najlepiej w reklamowaniu własnych usług. Wyjaśnij rekruterowi, że planujesz pozostać na etacie.
Jeśli po utracie pracy udało ci się pozyskać zlecenia (zwłaszcza ze swojej branży), masz się czym pochwalić. Napisz o tym w CV, nawet jeśli zleceń było za mało albo część była spoza branży. Opisz wspólnie wszystkie zajęcia z tego czasu. W ten sposób pokażesz, co robiłeś po odejściu od ostatniego pracodawcy, a opis „praca na własny rachunek” będzie wyglądać lepiej niż luka w CV.
3. Wspomnij o wolontariacie
Praca wolontariacka także jest cennym doświadczeniem, które warto wpisać w CV! Wielu potencjalnych pracodawców doceni twój wkład w życie lokalnej społeczności, zwłaszcza że wolontariat świadczy o wielu cennych cechach przyszłego pracownika.
Zdarza się, że zmiana kariery zaczyna się właśnie od wolontariatu, który pozwala zdobyć nowe umiejętności.
4. Zmień formatowanie, by usunąć krótkie przerwy w zatrudnieniu
Jak dobrze wiesz, format CV może zadecydować o zaproszeniu kandydata na rozmowę kwalifikacyjną. Możesz również wykorzystać go, by luki w CV mniej rzucały się w oczy. Jak je zatuszować?
Jeśli przerwa w pracy była stosunkowo krótka, możesz odwrócić od niej uwagę, pomijając miesiące w historii zatrudnienia. Gdy podasz same lata pracy, nie będzie widać krótszych luk. Ta metoda sprawdzi się najlepiej, jeśli masz już za sobą dłuższą karierę, np. piętnaście lat pracy.
A co, jeśli pracujesz krótko? W takim przypadku możesz podać miesiące, ale nie wytłuszczać dat. Dzięki temu rekruterzy skanujący wzrokiem CV zapewne się na nich nie skupią. Wybierz format CV, który podkreśla osiągnięcia, i przekieruj uwagę rekruterów na swoje doświadczenie i kompetencje.
Nie przejmuj się luką w CV z zamierzchłych początków kariery. Możesz uwzględnić w CV wyłącznie ostatnie 10 lat – nikt nie będzie dopytywał, co robiłeś zaraz po maturze, jeśli od tego czasu minęło dwadzieścia lat.
5. Nie bój się mówić prawdy
Jeśli musiałeś zrezygnować z pracy, by opiekować się chorym członkiem rodziny lub wrócić do zdrowia, nie jest to żaden powód do wstydu. Rekruterzy też są ludźmi, więc mogą docenić to, że nie masz nic do ukrycia. Staraj się unikać emocjonalnych opowieści, które mogłyby wpłynąć na nastrój. Bądź zwięzły i konkretny, a po wyjaśnieniu zmień temat.
Jeżeli „gap year” był twoim czasem na podróże po świecie i występy poetyckie, nie wahaj się o tym opowiedzieć. Zwycięskie CV powinno cię zaprezentować jako wszechstronną osobę z cennymi cechami charakteru – a takie doświadczenia pokazują determinację, pewność siebie i doskonały etos pracy.
Czy można zatem mieć lukę w CV? Oczywiście. Wyjaśnij ją następująco:
Osiem przyczyn podanych powyżej to tylko początek. Życie może rzucać nam kłody pod nogi i sprawić, że praca zejdzie na dalszy plan. Jeśli tylko będziesz w stanie opowiedzieć, co się działo, każdy potencjalny pracodawca chętniej skupi się na twoim doświadczeniu zawodowym niż na przerwie w pracy.
Luki w CV to ludzka rzecz i część naszych doświadczeń.