Umieszczanie w CV danych kontaktowych osób, które wystawią referencje, nie jest obecnie powszechnie praktykowane. W odpowiednich okolicznościach może jednak zapewnić Ci przewagę nad konkurencją i sprawić, że zostaniesz zaproszony na rozmowę. Dzieje się tak w branżach opierających się na networkingu lub gdy tego wymaga proces rekrutacji. W tym rozdziale zajmiemy się dogłębniej referencjami w życiorysie, między innymi:
- Sytuacjami, w których należy zamieścić referencje na CV
- Sytuacjami, w których nie należy umieszczać referencji na CV
- Sposobem zamieszczania referencji na CV
- Sposobem przygotowania referencji
Sytuacje, w których należy zamieścić w CV dane kontaktowe osób, które wystawią referencje, i sytuacje, w których nie należy ich zamieszczać
Obowiązuje tutaj zasada, której nauczyliśmy się w szkole: należy uważnie czytać polecenia. Pracodawcy często podają konkretne wymagania w ofertach pracy, aby mieć pewność, że kandydaci uważnie je przeczytali. Jeśli w ogłoszeniu jest prośba o podanie referencji w CV, należy umieścić je w życiorysie. Najwyraźniej firma przywiązuje dużą wagę do rozbudowanej sieci kontaktów, postaraj się więc udostępnić jej niezbędne informacje.
Jeśli w ogłoszeniu o pracę nie zamieszczono wymagania dotyczącego podania referencji, a Ty jesteś nowy w branży, nie wpisuj referencji do CV. Wejście do nowej branży lub podjęcie pracy zaraz po ukończeniu szkoły może oznaczać, że nie dysponujesz odpowiednią siatką kontaktów. Bez wątpienia zdobędziesz ją z czasem, ale na razie pomiń w CV referencje – chyba że są one bezpośrednio powiązane z firmą lub pochodzą od branżowego eksperta.
✅ TAK: Referencje wymagane są w ogłoszeniu o pracę
Obowiązuje tutaj zasada, której nauczyliśmy się w szkole: należy uważnie czytać polecenia. Pracodawcy często podają konkretne wymagania w ofertach pracy, aby mieć pewność, że kandydaci uważnie je przeczytali. Jeśli w ogłoszeniu jest prośba o podanie referencji w CV, należy umieścić je w życiorysie. Najwyraźniej firma przywiązuje dużą wagę do rozbudowanej sieci kontaktów, postaraj się więc udostępnić jej niezbędne informacje.
❌ NIE: Jesteś nowy w branży
Jeśli w ogłoszeniu o pracę nie zamieszczono wymagania dotyczącego podania referencji, a Ty jesteś nowy w branży, nie wpisuj referencji do CV. Wejście do nowej branży lub podjęcie pracy zaraz po ukończeniu szkoły może oznaczać, że nie dysponujesz odpowiednią siatką kontaktów. Bez wątpienia zdobędziesz ją z czasem, ale na razie pomiń w CV referencje – chyba że są one bezpośrednio powiązane z firmą lub pochodzą od branżowego eksperta.
✅ TAK: Masz wystarczająco dużo miejsca na CV
Załóżmy, że wymarzony pracodawca wymaga od Ciebie referencji, a w Twoim CV jest już natłok ważnych informacji. Jeśli nie możesz żadnej z nich pominąć, to załącz referencje w liście motywacyjnym albo w e-mailu. Jeśli jednak masz miejsce – a może w tym pomóc odrobina kreatywności przy formatowaniu dokumentu – wykorzystaj je. Marginesy są doskonałym miejscem na dodawanie tego typu informacji. Uważaj, żeby z powodu referencji Twoje CV nie zajęło dwóch stron zamiast jednej, albo nie wyglądało na przeładowane.
❌ NIE: Posiadasz mniej niż trzy referencje
W CV umieszcza się z reguły trzy referencje. Mniejsza ich liczba może wskazywać na niewielkie doświadczenie lub na to, że nie dysponujesz wystarczającą liczbą osób, które chcą Cię polecić. O ile nie zostaniesz poproszony o tylko jedną lub dwie referencje, zaplanuj uwzględnienie w życiorysie co najmniej trzech. Powinny być one w stanie pokazać potencjalnemu szefowi, w jaki sposób radzisz sobie z wyzwaniami w pracy. Zapoznaj się dokładnie z instrukcjami w ogłoszeniu o pracę. Jeśli wymagane są dwie referencje, to wpisz w CV dwie, w przeciwnym razie przygotuj dane kontaktowe przynajmniej trzech byłych współpracowników lub kierowników.
✅ TAK: Zaproszenie na rozmowę kwalifikacyjną zawdzięczasz swojej sieci kontaktów
Jeżeli osoba z Twojej siatki kontaktów podsunęła Twoją kandydaturę pracodawcy, powinieneś wyraźnie podać jej nazwisko i tę informację w CV. Nawet jeśli ta osoba zawiadomiła menedżera ds. rekrutacji, że Twoje CV jest już w drodze, ponowne subtelne przypomnienie sprawi, że Twój życiorys nie zagubi się w chaosie aplikacji lub z powodu słabej komunikacji między działami.
❌ NIE: Jeszcze nie poprosiłeś o referencje
Przed zamieszczeniem w CV listy referencji powinieneś zawsze zapytać najpierw o pozwolenie. To nie tylko kwestia dobrych manier, lecz tego, by osoby wystawiające referencje były przygotowane na telefon i mogły udzielić przydatnych informacji. Nawet jeśli Twój dawny szef uwielbiał z Tobą pracować, jeśli ktoś niespodziewanie zwróci się do niego o rekomendację, może nie przedstawić Cię w odpowiednim świetle. Dobre przygotowanie rozmówców pokaże Twojemu potencjalnemu pracodawcy, że poświęciłeś swój czas, by z ich uprzedzić. Poproś mailowo lub telefonicznie (a jeśli to możliwe – osobiście) o pozwolenie na podanie danych osób wystawiających, nie ukrywając entuzjazmu z powodu poszukiwania nowej pracy. Pomoże to w otrzymaniu rekomendacji odpowiednich do stanowiska, o które się ubiegasz. Podziękuj swoim kontaktom osobiście za gotowość do pomocy. Potencjalny pracodawca często informuje, że kolejnym etapem rekrutacji będzie sprawdzenie referencji. To dobra okazja, aby ponownie skontaktować się z osobami, które zgodziły się na wystawienie referencji, by im o tym przypomnieć.
✅ TAK: Osoba wystawiająca referencje jest liderem branży
Czy znasz kogoś lub pracowałeś z kimś, kto ma rozpoznawalne nazwisko? Jeśli szanowany lider w branży zgodził się wystawić Ci referencje, może to wspaniale wpłynąć na Twoje CV. Przykładem może być tutaj znajomość osoby, która zmieniła na dobre całą branżę albo wybitnej osoby w Twojej dziedzinie.
❌ NIE: Jeśli możesz zamieścić je gdzie indziej
W niektórych sytuacjach wyszczególnienie wymaganych referencji w CV jest Twoją jedyną opcją. Na przykład, jeśli firma przyjmuje aplikacje za pośrednictwem portalu internetowego, a Twoje CV jest jedynym dokumentem, który można załączyć, warto wykorzystać w całości dostępne miejsce. Jeśli nie masz pewności, czy podpadasz pod jedną z powyższych kategorii, a możesz zamieścić referencje gdzie indziej — na przykład w liście motywacyjnym lub w e-mailu — zachowaj miejsce w CV na coś innego. Rekruterzy proszą o referencje z reguły dopiero po udanej rozmowie kwalifikacyjnej, nie marnuj zatem wcześniej na nie miejsca w CV.
✅TAK: Jeśli Twoja branża opiera się na poleceniach
Jeszcze jednym, ostatnim, powodem podania referencji w CV jest wysoki stopień zależności Twojej branży od rozbudowanej siatki kontaktów. Znajomość odpowiednich osób w branży kreatywnej pokaże Twoją zdolność do pozyskiwania nowych klientów dla firmy oraz nawiązywania współpracy z najlepszymi profesjonalistami w tej dziedzinie. Niektóre odnogi branży technicznej i technologicznej, podobnie jak polityka, inwestycje finansowe czy doradztwo biznesowe bazują przede wszystkim na poleceniach.
Jak zamieścić referencje w CV
Jeśli podpadasz pod jedną z kategorii „TAK” i zdecydowałeś się wpisać referencje do CV, powinieneś zawsze podać: Nazwisko, stanowisko i służbowy numer telefonu oraz adres e-mail osoby poproszonej o rekomendację. Istotny jest przy tym wybór odpowiedniego szablonu i typu CV. Czytelny format zwiększa szansę, że się wyróżnisz i zostaniesz zaproszony na rozmowę kwalifikacyjną. Jeśli referencje są ważne w procesie aplikacji, zamieszcza się je przeważnie u dołu CV. Mimo że mogą zrobić duże wrażenie na osobie czytającej Twój życiorys, to postrzegane są jako przysłowiowa wisienka na torcie, bo bardziej od nich liczą się doświadczenie, umiejętności i wykształcenie. Twoja sieć kontaktów może pomóc Ci dostać się na rozmowę kwalifikacyjną. Nie obawiaj się jej wykorzystać na swoją korzyść, nawet jeśli czujesz się przy tym trochę nieswojo.
